Deprem incelemeleri kamu görevlilerine ne zaman ulaşacak?
Kahramanmaraş merkezli depremde yıkılan binaların üretiminde ihmalkar davranan müteahhitler dahil çok sayıda kişi tutuklanırken, gözler bu yapılara izin veren kamu görevlilerine çevrildi. DW Türkçe’nin edindiği bilgilere göre, kamu görevlileri hakkında re’sen herhangi bir soruşturma başlatılmadı. Savcılıkların delil toplama süreçleri devam ederken, soruşturmaların müteahhitlerden sonra kamu görevlilerine de uzanacağı varsayılıyor.
Kahramanmaraş merkezli 10 ili vuran depremde 41 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Deprem nedeniyle 118 bin binanın 412 bin bağımsız bölümünün yıkıldığı, derhal yıkılması ve ağır hasarlı olduğu belirlendi.
Şimdiye kadar kimler tutuklandı?
Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremlerde yıkılan binalarla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında şu ana kadar 430 şüphelinin sorumluluğu belirlendi. Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talimatıyla gözaltına alınan 131 zanlı tutuklandı, 127 zanlı hakkında denetim kararı verildi. Adreslerine ulaşılamayan 28 şüpheli hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Bu şüphelilerin tamamı inşaat müteahhitleri ve yapı kontrol şirketi yetkilileriydi.
Kahramanmaraş’ta onlarca kişiyi toprağa veren Ebrar Sitesi’nin müteahhidi AD ile Hatay’da çöken Rönesans Rezidans’ın müteahhidi Mehmet Yaşar Coşkun tutuklanarak cezaevine gönderilenler arasında. Adıyaman’da 30’u rehber, 35 KKTC öğrenci, öğretmen ve veli olmak üzere 65 kişinin hayatını kaybettiği Adıyaman İsias Otel’in sahibi ve işletmecileri Ahmet Bozkurt, Mehmet Fatih ve Efe Bozkurt da benzer şekilde tutuklandı.
Depremin ardından başsavcılığın talimatıyla yıkılan binalardan karot ve demir numuneleri alındı.
Antakya Fotoğraf: Kyodo/picture Alliance
Kamu görevlilerine dokunulacak mı?
Ancak depremde cevaplanması gereken en önemli soru ihmalkar kamu görevlileri hakkında yasal işlem başlatılıp başlatılmadığıydı. Yıkılan binaların imalatında ihmalkar davranan kamu görevlileri hakkında soruşturma başlatıldığına dair kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmadı.
DW Türkçe’nin ulaştığı bölge savcılıkları, kamu görevlileri hakkında soruşturma açılıp açılmadığı sorusuna yanıt vermedi. Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı yetkilileri, açıklama yapamayacaklarını belirterek, “Soruşturma sürüyor” dedi.
“Müteahhitlerden sonra kamu görevlilerine geçilecek”
DW Türkçe’ye konuşan Adıyaman Barosu Başkanı Bilal Doğan, kentte kamu görevlileri yönünden herhangi bir soruşturma yapılmadığını belirtti. Bu konuyla ilgili başsavcılık yetkilileriyle görüştüğünü belirten Doğan, “Öncelikle müteahhitler hakkında soruşturma yapılıyor. Kamu görevlileriyle ilgili aşamanın daha sonra geçileceğini söylediler. Bunu yapmamak eksikliktir, yıkılan binalara ruhsat veren kamu ayağı da araştırılmalıdır.”
Benzer bir durum Kahramanmaraş’ta da yaşanıyor. Kahramanmaraş Barosu Başkanı Muhammed Burak Gül, soruşturmaların şimdilik müteahhitlere odaklandığını belirterek, “Savcılıklar şu anda resmi evrakları topluyor. Kamu görevlilerinin bir sonraki aşamaya geçeceğini düşünüyorum.”
Mimarlar Odası: Herkes sorumludur
Deprem bölgesinde incelemelerde bulunan heyette yer alan Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Tezcan Karakuş Candan, soruşturma kapsamında kamu görevlilerinin de yargılanması gerektiğini kaydetti. Candan şu açıklamayı yaptı:
Fotoğraf: Clodagh Kilcoyne/REUTERS
“Deprem bölgesinde enkaz kaldırılırken enkaz altındaki yapılar ve kurumlar bir bütün olarak sorgulanmalıdır. Burada karar vericilerden uygulayıcılara kadar herkes sorumludur. İmar affını çıkaranlar da sorumludur. Yapanlar da sorumludur. Bina yapılırken kentsel dönüşüm yasasını çıkarmayanlar ve tasarlayanlar, “Hesabını yapan da, denetleyen de sorumludur. Bu nedenle topyekun bir yapı üretim sürecinin sorgulanması ve denenmesi ile karşı karşıyayız.”
Türkiye Barolar Birliği (TBB), depremde yıkılan binalara ilişkin yaptığı kabahat duyurusunda idari görevliler hakkında dava açılmasını talep etti. Dilekçede, binalara yapı kullanma izin belgesi ve oturma izni veren yetkililer ile her aşamada denetim görevini yerine getirmeyen ilgili belediye ve bakanlık yetkililerinin soruşturulması istendi.
